Türkiye Ulusal Doğal Gaz Fiyatları 2020

Güncelleme tarihi
min reading

Doğalgaz tüketimi hangi birimle ölçülür ?

Doğalgaz tüketimi hesaplanırken iki birim fiyattan yararlanılır. Bu birimlerden biri tüketilen enerji miktarı, diğeri ise tüketilen doğalgaz hacmi üzerinden faturalandırma için kullanılır.

  • Doğalgaz perakende satış fiyatı TL/kWh veya TL/müzerinden gösterilir. Bu birimler, 1 kilowatt saat doğalgaz enerjisi tüketimi için veya 1 metreküp doğalgaz için TL cinsinden ödenmesi gereken tutarı belirtir.
  • Tarifelerde, TL/Sm3 birimi üzerinden fiyatları daha sık görürsünüz. Buradaki Sm3, standart metreküpü ifade eder. Standart metreküp, gazın 1 atmosfer basınçta (1013,25 mbarg) ve 15°C' deki hacmidir. Metreküp ise aynı gazın 0°C'deki hacmi olur. Buna göre TL/Sm3 , 1 Sm3 gaz tüketimi için kaç TL ödenmesi gerektiğini gösterir.

Eğer bir metreküp doğalgaz kullanımından elde edilen enerji biliniyorsa metreküp fiyatı ve kilovatsaat birimlerinin fiyatları birbirine dönüştürülebilir. Doğal gaz metreküp fiyatı yazımıza göz atın.

Doğalgaz Fiyatı Ne Kadar ?

4646 sayılı Doğalgaz Piyasası Kanunu'na göre, şehir içi doğalgaz dağıtım şirketlerine uygulanacak satış fiyatlarını aylık olarak BOTAŞ belirler. Doğalgaz dağıtımından sorumlu şirketler, ulusal olarak belirlenen perakende satış tarifesinin üzerinde fiyat uygulayamaz; çünkü her şirketin sistem kullanım bedelleri farklıdır. Doğalgaz perakende satış fiyatı, birim doğalgaz alım fiyatı, sistem kullanım bedeli ve vergilerden meydana gelir.

Aşağıdaki grafikte, Bursa ilinde, 1. kademe konut abonesine ait, doğalgaz birim fiyatının bileşenleri gösterilmiştir. (1. Kademe tüketim aralığı: Yıllık 0-100.000 Sm3)

Ocak 2021 itibariyle  BOTAŞ tarafından belirlenen geçerli doğalgaz fiyatı (vergiler hariç toptan satış fiyatı) 1,251652 TL/Sm3 olarak açıklanmıştır. Bir önceki aya göre doğalgaza %0 oranında zam yapıldığı dikkat çekmektedir.
.

Yukarıdaki birim fiyat verileri, Kocaeli ilinde görevli dağıtım şirketi olan İzgaz'dan alınmıştır. Birim fiyat olarak TL/m3 esas alınmıştır. Oran hesabının TL/kWh cinsinden yapılması halinde de aynı yüzdeler elde edilir. Hesaplama yaparken hacim-enerji dönüşümünde 1 m3 = 10,64 kWh olarak alınır. Genellikle toptan piyasalarda kullanılan doğalgaz metreküp fiyatı Türkiye'de perakende piyasada da sıkça kullanılır; ancak faturalandırma doğalgaz kWh fiyatı üzerinden yapılır.

Doğalgaz Birim Fiyatının Bileşenleri

Doğalgaz birim fiyatının %17 civarında bir kısmını vergiler oluşturur. Diğer bir bileşen ise, sistem kullanım bedelidir. Dağıtım şirketinin sistem kullanım bedeli EPDK tarafından belirlenmiştir ve bedel enflasyona göre (TÜFE) aylık olarak güncellenebilir. Sistem kullanım bedeli, tüketicilerin sisteme getirdikleri yük ve maliyetler ile tüketim kademeleri dikkate alınarak tespit edilir. İllere ve abonenin tüketim hacmine göre değişebilir.

Sistem kullanım bedeli ve ÖTV, doğalgaz faturalarında ayrı bir kalem olarak gösterilmeyebilir; bu durumda dağıtım şirketinin KDV hariç perakende satış fiyatına dahil edilmiştir. İki tutar da tüketilen doğalgaz hacmi üzerinden fiyatlandırıldığı için böyle bir uygulama mümkündür.

Doğalgaz fiyatı nelere göre değişir?

 Ulusal Tarifelere göre

Türkiye'nin doğalgaz ihtiyacının büyük bir bölümü, sorumlu kamu kuruluşu olan BOTAŞ tarafından, üreticilerle yapılan uzun vadeli anlaşmalar sonucunda ithal edilir. BOTAŞ, aylık olarak illerdeki dağıtım kuruluşlarına uygulanacak doğalgaz satış fiyatlarını belirler. Ulusal tarifelerde yapılacak zam ve indirimlerin formüle edilmesinde temel alınan etkenler aşağıdadır:

  • Uluslararası piyasalardaki doğalgaz fiyatları
  • Ham petrol fiyatları (brent petrol)
  • Dolar kuru (Ülkemizde tüketilen doğalgazın büyük bir kısmı önceden yapılmış anlaşmalarla büyük üreticilerden ithal edilir. Yabancı para üzerinden borçlanıldığı için, döviz kurunda yaşanan değişimler perakende satış fiyatını etkiler)

Yukarıdaki değerlerde yaşanan değişimlerin fiyatlara yansıması zaman alır. Örneğin, ham petrol fiyatında yaşanan düşüşten birkaç ay sonra doğalgaz fiyatı da düşer. BOTAŞ'ın satış fiyatları doğalgazın iletim, depolama ve sevkiyat kontrolü bedellerini kapsar; dolayısıyla bu maliyetlerdeki değişiklikler de doğalgaz fiyatlarına yansır.

 Dağıtım bölgesine göre

Dağıtım şirketleri ise BOTAŞ'tan toptan olarak aldıkları doğalgazın alış fiyatının üzerine, sistem kullanma bedeli ve diğer bedelleri ekleyerek tüketiciye perakende olarak satar. Dağıtım özelleştirme ihaleleri sırasında,sistem kullanım bedelleri, dağıtım bölgelerine özel belirlendiği için doğalgaz fiyatları ilden ile değişir. İhale şartnamelerinde belirlenen süre boyunca, dağıtım şirketleri abonelerine uygulayacakları birim doğal gaz alım fiyatı, sistem kullanım bedeli ve diğer faktörlerden oluşan perakende satış fiyatı; EPDK'nın belirlediği üst sınırı geçemez.

 Abone grubuna göre

  • Konut Aboneleri (Serbest Olmayan Tüketici) : Yıllık tüketimi 75.000 Sm3 altında olan konut aboneleri ulusal tarifeler üzerinden bölgelerinde görevli dağıtım şirketlerinden doğalgaz alır.
  • Serbest Tüketici : Yıllık tüketimi 75.000 Sm3 üzerinde olan konut aboneleri ve diğer tüm tüketiciler ulusal olarak düzenlenen serbest tüketici tarifesinden ya da kendi seçtikleri doğalgaz tedarikçisiyle anlaştıkları perakende satış fiyatı üzerinden doğalgaz alır.

 Tüketim Kademesine göre

Tüketim kademeleri göre fiyatlandırma uygulamasında, genellikle tüketim hacmi daha yüksek olanlar daha düşük fiyattan doğalgaz alır. Kademe aralıkları, bir önceki yıl tüketilen toplam doğalgaz hacmine göre belirlenmiştir. Konut aboneleri yıllık tüketimine, serbest tüketiciler ise yaptıkları yıllık sözleşme miktarına göre dahil oldukları kademelerde uygulanan fiyatlardan doğalgaz alır. Kademe sınırları şehirlerde görevli dağıtım şirketlerinin uygulamalarına göre farklılık gösterebilir.

Konut Tarifesi Ortalama Fiyatı 2015 

Türkiye İstatistik Kurumu'nun açıkladığı verilere göre, 2015 yılı Temmuz-Aralık döneminde konut tüketicilerinin 1 metreküp doğalgaza yaptığı ortalama ödemeler aşağıdaki tablodadır.

Tüketim Aralıkları 1 m3 Ortalama Fiyatı
0 - 522 m3 1,191 TL
522 - 5 219 m3 1,174 TL
5 219 m3 ve üzeri 1,172 TL

Yukarıda gösterilen tüketim aralıkları, Avrupa Birliği'nde doğalgaz fiyatlarının hesaplanmasında kullanılan standart aralıklardır. 

Bunun yanısıra, TÜİK tarafından henüz 2016 yılının ilk dönemine yönelik ortalama harcamalar henüz yayınlanmamıştır. Yayınlandığında sizlerle paylaşılacaktır.

Vergiler

Doğal gaz faturalarındaki vergiler Özel Tüketim Vergisi ( ÖTV ) ve Katma Değer Vergisi ( KDV ) olarak aşağıda açıklanmıştır. aşağıda listelenmiştir.

Özel Tüketim Vergisi - ÖTV tüketilen doğalgaz hacmi (metreküp) üzerinden alınır. Tüm abone grupları için oranı 0,0230 TL/Sm3'tür. Eğer, doğalgaz motorlu taşıtlarda yakıt olarak kullanılacaksa 0,8599 TL/Sm3 oranında ÖTV alınır. (Sm3= Standart metreküp)

Katma Değer Vergisi - KDV doğalgaz perakende satış bedeli üzerinden tüm abone grupları ve kademeleri için %18 oranında alınır.