Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun Görevleri

EPDK nedir?

Ne Zaman Kuruldu?

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), Türkiye enerji piyasalarını düzenleyen temel kamu organıdır. Enerji piyasalarının serbestleşme ve yeniden yapılandırılma sürecinin bir parçası olarak 2001 yılında kurulmuştur. 4628 sayılı EPDK kanunu ile teşkilat ve görevleri düzenlenmiştir. İlk olarak, bu kanun uyarınca elektrik piyasasının işleyişini düzenlenmekten sorumlu olmuştur.

Merkezi Nerede?

EPDK merkezi Ankara bulunur. Kurum, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile ilişkilidir. EPDK'nın dağıtım bölgelerinde müşteri ilişkilerini sağlamak adına irtibat büroları bulunabilir.

EPDK Nereye Bağlı?

EPDK bağımsız bir kamu kurumudur. Kurumun bağımsızlığı, enerji piyasalarının tarafsızca yönetilmesi açısından vazgeçilmez bir unsurdur. Sektörlerde yer alan kamuya ait ya da özel şirketlere eşit mesafede olması ve şeffaf bir enerji piyasasının oluşturulması için bu özelliğini korumalıdır.

Görevi Nedir ?

2001'den sonra kendisine verilen yetkilerle beraber EPDK, elektrik, doğal gaz, petrol ve LPG piyasalarındaki tüm faaliyetlerin düzenlenmesi ve denetlenmesinden sorumlu olmuştur. Amacı, sorumlu olduğu enerji kaynaklarını kaliteden ödün vermeden düşük maliyetli, sürekli ve çevreye saygılı bir şekilde tüketicilere sunulmasını sağlamaktır. Elektrik ve doğal gaz piyasalarında serbestleşmenin sonucu olarak özel sektörün katılımı artmakta ve kurumun düzenleyici rolü daha da önem kazanmaktadır. EPDK'nın sorumlulukları aşağıdaki gibi sıralanabilir :

• Enerji piyasalarındaki şirketlerin yetkili oldukları faaliyetler ve bu faaliyetlere ait hak ve yükümlülükleri belirleyen lisansları verir;
• Şirketlerin piyasa performanslarını takip eder;
• Performans standartlarını tespit eder;
• Dağıtım ve tüketici hizmetleri yönetmeliklerinin oluşturur ve uygulamasını kontrol eder;
• Serbest olmayan tüketicilerin fiyatlandırma esaslarını belirler ve bu fiyatların enflasyona göre güncelleyen formüllerini uygular;
• Piyasada belirlediği fiyatlandırma esaslarına uyulmasını sağlar.

EPDK ve Enerji Piyasalarının Rekabete Açılması

Uzun yıllar boyunca kamu tekelinde yönetilen elektrik ve doğal gaz piyasasının rekabete açılması için yapılan düzenlemeler sonucunda EPDK, bağımsız bir otorite olarak piyasaların iyi işleyişini sağlamak amacıyla kurulmuştur. 19 Aralık 1996 ve 22 Haziran 1998 yılında yayınlanan Avrupa Birliği direktiflerinde, elektrik ve doğal gaz piyasaları için kamunun yalnızca düzenleyici role sahip olduğu tam rekabetçi bir yapı öngörülmüştür. Bu direktifler, enerji tedarikçisini seçme hakkı, elektrik ve doğal gaz iletim ve dağıtım şebekelerinden adil olarak faydalanma hakkı gibi konuların önemine dikkat çekmiştir. Avrupa Birliği'ne uyum sürecinde olan Türkiye bu direktifler sonrası 2001 yılında, ilk olarak4628 sayılı elektrik piyasası kanunu çıkarılarak elektrik piyasasının rekabete açılması yolunda ilk düzenlemeleri yapmıştır. Yürürlüğe giren kanun uyarınca EPDK kurularak piyasaların işleyişi ve düzeni devlet güvencesi altına alınmıştır. EPDK, aynı yıl çıkarılan 4646 sayılı doğal gaz, 2003'te çıkarılan 5015 sayıl petrol, 2005'te çıkarılan 5307 sayılı LPG ve 2013'te yenilenen 6446 sayılı elektrik piyasası kanunlarında verilen yetkileri kullanarak görevlerini gerçekleştirmeyi sürdürmektedir.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu

EPDK 4628 sayılı kanununun kendisine verdiği yetkileri Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu aracılığıyla kullanır. Kurul, EPDK'nın temsil ve karar organıdır. Kurulun, başkan ve ikinci başkan dahil olmak üzere dokuz üyesi bulunur. Kurul üyeleri ve başkanları Bakanlar Kurulu tarafından atanır.

Elektrik Piyasası Görevleri

Kurul, yasa gereceğince aşağıda bir kısmı belirtilen görevler hakkında kararlar alır ve bu kararların uygulanmasından sorumlu olur:

• Tüketicilerin kaliteli düşük maliyetli güvenilir ve kesintisiz elektrik hizmeti alması için gereken düzenlemelerin hazırlanması
• TETAŞ toptan satış tarifesi, iletim, dağıtım ve perakende satış tarifelerinin onaylanması ve fiyatlandırma esaslarının belirlenmesi
• Her yıl Ocak ayı içerisinde serbest tüketici limtinde yapılan indirimi belirlemek ve yeni limiti yayınlamak
• Piyasada faliyet gösteren üretim, dağıtım ve satış lisansı sahibi şirketlerin mali raporlama standartlarını belirlemek, bu şirketlerin belirlenen eşitlik ve şeffaflık şartlarına uygunluğunu denetlemek
• Yenilenebilir ve yerli enerji kaynaklarının kullanımını teşvik etmek ve özendirmek

Doğal Gaz Piyasası Görevleri

Doğal gaz piyasası için kurulun görevli olduğu hususlardan bazıları aşağıda sıralanmıştır:

• Doğal Gaz Piyasası Kanunu'nun yetkilendirdiği ölçüde faaliyetlerin düzenlenmesi ve yürütülmesi
• Kanunda belirtilen lisans ve sertifika verilmesi ve iptaline ilişkin kararların alınması
• Rekabetin oluşmadağı alanlarda, fiyat ve tarife esaslarının belirlenmesi
• Doğal Gaz Piyasası Kanunu'nda yer alan faaliyetlere ait tarifelerin onaylanması ve gerektiğinde düzeltilmesi