Doğalgaz sayacı nasıl okunur?

Dogalgaz tesisatının temel elemanlarından biri de doğalgaz sayaçlarıdır. Tüketiminizi ölçen bu cihazları takip ederek doğalgaz harcamanız ile ilgili fikir sahibi olabilirsiniz. Doğalgaz sayaçları üzerindeki göstergeleri anlamak ve tüketiminizi takip etmek aslında oldukça kolaydır. Doğalgaz sayaçları nasıl okunur merak ediyorsanız yazının devamını okumanızı tavsiye ederiz.

---

Doğalgaz sayaçları nasıl çalışır?

Doğalgaz sayacı, doğal gaz tüketimini metreküp (m3) cinsinden ölçen cihazlardır. Doğalgaz sayaçlarında tüketim endekslerini gösteren göstergeler yer alır. Tüketim endeksi, sayaçtan belirli bir zamana kadar geçen doğalgaz miktarıdır. Dağıtım şirketi tüketim endeksi üzerinden ay sonu ve başındaki değerlerin farkını alarak aylık tüketiminizi belirler ve faturanızı buna göre hazırlar.

Ön Ödemeli / Kartlı  Doğalgaz Sayacı Nedir? Ön ödemeli veya kartlı sayaç ismiyle bilinen bu doğalgaz sayaçları, kullanımdan önce kredi yükleme usulü ile çalışır. Bir kart vasıtasıyla yüklenen kredinizin karşıladığı kadar gaz tüketimi yapabilirsiniz. Kartınızdaki kredi bittiğinde tekrar yükleyerek gaz kullanımına devam edersiniz. Yükledikleri kadar gaz kullanmayı tercih eden tüketiciler bu sayaçları tercih edebilirler.

Ön ödemeli sayaçlar hakkında tüm bilgiler burada! Tıklayınız:

Ön ödemeli / Kartlı Doğalgaz Sayaçları

Doğalgaz sayaçlarından tüketim ölçümünü nasıl yapılır?

Doğalgaz sayaçları üzerinde okunan değerler tüketim endeksidir. Tüketim endeksi için yukarıda "sayaçtan belirli bir zamana kadar geçen gaz miktarı" şeklinde bir tanım yapmıştık. Endeks olarak nitelediğimiz kavram kümülatif, yani birikmiş değerdir. Buna göre sayaç göstergesinde okunan tüketim endeksi sıfırlanmaz, kullanım devam ettikçe sayaçta gösterilen değer de artmaya devam eder. Belirli bir zaman aralığındaki tüketimi ölçmek için ilk ve son endeks değerlerinin farkını almak gerekir. Faturanıza işlenecek dönemsel tüketim miktarı da bu fark alınarak bulunur.

Buna göre;

Dönemsel harcanan gaz miktarı = Son Endeks - İlk Endeks

Dönemsel tüketimden ne anlıyoruz? Örneğin, bir aylık tüketimi ölçmek için ay başındaki ve sonundaki değerleri not etmek ve bunların farkını almanız gerekmektedir. Son ve ilk ölçülen değerlerin farkı m3 cisinden aylık doğalgaz tüketiminizi bulmanızı sağlar.

Doğal gaz sayacındaki göstergeler nasıl okunur?

Doğalgaz sayacındaki gösterge bölümündeki değerleri okurken dikkat etmeniz gereken kısım göstergedeki kırımızı çerçeveli bölümdür. Doğal gaz sayacında endeks değerlerini alırken çerçeve dışında kalan rakamlar not alınır, kırmızı çerçeve içindeki bölümler dahil edilmez. Kırmızı çerçevedeki rakamlar 1 m3 altındaki küsuratı göstermektedir. Gaz açıkken küsurat ilerlemeye devam eder, 999'u geçtiğinde tekrardan sıfırlanır, solundaki bölüm ise 1 m3 artar. 

Endeks değerlerini okurken yalnızca kırmızı çerçevenin solunda kalan değerleri not edin. Kırmızı çerçeve içindeki küsüratı hesaba katmayınız.

Doğalgaz sayaçlarını okuyan doğalgaz dağıtım şirketi personelleri de sayaçları bu şekilde okular. Görevlilerin okuduğu endeks değerleri faturanıza işlenir ve farkı alınarak tüketiminiz bulunur. Endeksleri sayacınızdan takip ederek ve not ederek faturanızdaki bilgilerin doğruluğunu kontrol edebilirsiniz. Faturanızdaki tüketim değerlerinin sayacınızda gösterilenlerle uyuşmadığını düşünüyorsanız dağıtım şirketinize başvuruda bulunarak muhtemel hataların düzeltilmesi için girişimde bulunabilirsiniz.

Doğal gaz sayacındaki tüketim ve fatura hesaplama

Doğalgaz şirketi faturanızı oluştururken tüketim ölçümünden fiyatlandırmaya uzanan bir metot uygular ve ay sonunda size ödeyeceğiniz tutarı bildirir. Siz de bu metot ile faturanızı hesaplayarak tahmini bir fatura tutarı öngörüsünde bulunabilirsiniz. Doğal gaz faturası hakkında hesaplama yapmak için aşağıdaki adımlar izlenir:

1. Doğal gaz sayacında ölçülen endekslerin farkı ile o döneme ait tüketim bulunur.
2. Tüketilen gaz hacmini sayacınıza göre bulduktan sonra tüketimin düzeltme katsayıları ile çarpılarak düzeltilmiş tüketime çevrilmesi gerekir. Bunun sebebi, doğalgazın hacim olarak çevresel faktörlerden etkilenmesi ve hesaplamalara katılırken düzeltilmeye ihtiyaç duyulmasıdır.
3. Harcanan gazdan açığa çıkan enerji miktarı hesaplanır. (ortalama fiili üst ısıl değer)
4. Ortalama perakende satış fiyatının hesaplanması ile doğalgaz için uygulanacak ücret belirlenir.
5. Bedel ve vergilerin eklenmesi ile fatura tutarı oluşturulur.

Doğalgaz tüketim miktarı nasıl bulunur?

Belirli bir dönemde harcanan doğal gaz miktarını yukarıda bahsettiğimiz gibi ilk ve son endeks farkı ile bulunur. Sayaçlarlardan ölçülen tüketim miktarı m3 olarak bulunur.

Sayaçtan Ölçülen Hacim (m3) = Son Endeks - İlk Endeks

Doğalgazda düzeltilmiş tüketim nedir ve nasıl hesaplanır?

Gazların hacmi farklı basınçlarda değişebilir. Gaz ölçümlerinde m3 gibi hacim birimleriyle çalışılıyorsa bölgesel ve mevsimsel şartların doğalgazın hacmini etkileyeceğini hesap ederek düzeltme yapılması gerekmektedir. Bunun için meteorolojiden alınan atmosfer basıncı verileri ile şehirlere göre düzeltme katsayıları belirtilmiştir. Konutların doğalgaz ölçümlerinde bu katsayı ile sayaçtan ölçülen değere düzeltme yapılması gerekir.

Faturada kullanılacak düzeltme katsayısı bulunurken fatura dönemindeki farklı katsayıların günlük ağılıklı ortalaması alınır. Düzeltme katsayısı müşterinin ikamet ettiği ile ve ilçeye, sayaç türüne ve sayaç ölçüm basıncına göre değişir ve aylık olarak faturalarda kullanılır. Düzeltme katsayıları ile ilgili bilgiler doğal gaz dağıtım şirketlerinin internet sitelerinde bulunabilir.

Düzeltilmiş Tüketim Miktarı (m3) = Sayaçtan Ölçülen Hacim (m3) x Düzeltme Katsayısı (K)

Doğalgaz tüketimi kWh cinsinden nasıl bulunur?

Sayaçtan endeks değerleri not edildi ve bunların farkı alınarak harcanan gaz miktarı bulundu, daha sonra düzeltme yapıldı. Peki bu harcanan gaz miktarı ne kadar enerjiye denk geliyor? Yani m3 ile ölçülen gazın doğal gazın kaç kWh enerjiye denk geldiğini nasıl bilebiliriz? Bunun için m3'ten kWh cinsine bir çevirme yapmamız gerekir. Bu çevirim, üst ısıl değer denilen bir çarpan ile yapılır.

 Üst ısıl değer dediğimiz kavram, 1 m3 doğalgazın yanması sonucunda elde edilen enerji miktarını kilokalori (kcal) cinsinden belirtilmesidir. Birimi ise kcal/m3 şeklinde yazılır.

Doğal gaz tüketimi fiyatlandırılırken m3 veya kWh üzerinden birim fiyat uygulamaları yapılır. Bu durum hizmet veren doğalgaz şirketine ve tüketici grubuna göre değişebilir. Ev kullanıcılarının doğalgaz faturaları oluşturulurken kWh üzerinden fiyatlama yapılır. Doğalgaz m3 miktarından kWh enerji miktarı bulmak için 1 m3 = 10,64 kWh eşitliğinden yararlanılır. Siz de fatura hesabınızı yaparken harcanan kWh enerjiyi aşağıdaki formüle göre bulabilirsiniz:

Tüketilen doğalgaz enerjisi (kWh) = Düzeltilmiş Tüketim (m3) x {Fatura Dönemindeki Fiili Üst Isıl Değer (kcal/m3) / 860,42 (kcal/kWh)}

Formülde üst ısıl değeri 860,42 sayısına böldüğümüz dikkatinizi çekmiştir. 1 kWh doğalgaz tüketiminden 860,42 kcal enerji açığa çıktığı kabul edildiği için bu işlemi yapıyoruz. Bu sayede tüketilen enerjiyi kWh olarak bulabiliriz.

Doğalgaz tüketimi için ödenecek ücret nasıl bulunur?

Harcanan doğalgaz için ödenecek ücret tüketim bedeli veya yani ortalama perakende satış bedeli olarak isimlendirilir. Bu tutarı bulmak için TL/kWh cinsinden açıklanan doğalgaz birim fiyatını, bir önceki aşamada bulmuş olduğumuz tüketilen kWh enerji miktarı ile çarparız. Doğalgaz birim fiyatı m3 cinsinden ise düzeltilmiş tüketimde tespit edilen doğalgaz kullanım miktarı ile fiyatı çarparak da ücretlendirme yapılır.

Doğalgaz fiyatları aylık perriyotlarla sıklıkla değiştiği için faturada fiyat uygulaması yapılırken ay içinde değişen doğalgaz fiyatlarının sayaç okuma tarihlerine göre ortalamaları alınır ve  ortalama perakende satış fiyatı bulunur. Bu fiyat bilgisi TL/kWh birimiyle gösterilir. Satış fiyatları ile ilgili bilgisileri ilinizde görevli dağıtım şirketi vasıtasıyla öğrenebilirsiniz.

Tüketim Bedeli (TL) = Tüketim (kWh) x Ortalama Perakende Satış Fiyatı (TL/kWh)

Doğalgaz fatura bedeli içinde vergi ve diğer bedeller nelerdir?

Doğal gaz tüketiminiz için toplam ödeyeceğiniz fatura tutarı oluşturulurken son yapılan işlem vergi ve bedellerin eklenmesidir. Vergi ve bedellerin eklenmesinden sonra ödeyeceğiniz doğalgaz borcu ortaya çıkmış olur. Bu vergi ve bedeller tüketime eklenen Sitem Kullanım Bedeli (SKB) ve Katma Değer Vergisi (KDV)'dir.

Sistem Kullanım Bedeli-SKB (TL) = Tüketim (kWh) x SKB Birim Fiyatı (TL/kWh)

Doğal gaz faturalarına uygulanan verdi ise KDV'dir. KDV, toplam tüketim bedelinin %18'i oranında hesaplanarak faturalara eklenir. Toplam tüketim bedeli içinde SKB de eklenmiş olmalıdır.

KDV = Tüketim Bedeli (SKB dahil) x 0,18

Bu işlemleri takip ederek faturanızın toplam tutarını hesaplayabilirsiniz. Doğalgaz fatura hesaplama ile ilgili daha fazla bilgi için  "Doğalgaz Fatura Hesaplama Formülü" adlı yazımızı da inceleyebilirsiniz.

Doğal Gaz Birim Fiyatları

Doğalgaz sayacı arızalanırsa ne yapmak gerekir?

Doğalgaz sayacınızın takibini yapıyor olmanız, arıza durumlarını daha çabuk şekilde fark etmenizi sağlar. Sayaçta gösterilen değerlerde bir yanlışlıktan şüphe ediyor veya sayacınızın bozuk olduğunu düşünüyorsanız dağıtım şirketinizle iletişime geçmeniz gerekmektedir.

Dikkat: Doğalgaz sayacı en az iki fatura dönemi okunamaz ve bunda müşterinin sorumluluğu tespit edilirse dağıtım şirketinin bıraktığı bildirime 3 iş günü içinde cevap verilmesi gerekir. Aksi halde müşterinin doğalgazı yetkililer tarafından kesilir.

Sayacınızın üzerinde diğer yer alan bilgiler sayaç ve tesisat numaralarıdır. Doğalgaz aboneliğinizle ilgili işlemlerde size sorulabilecek olan bu numaraları faturanızda veya sayacınız üzerinde bulabilirsiniz. Bu sayede işlemleriniz daha hızlı ve kolay şekilde yapılır. Doğalgaz ile ilgili durumlarda yetkililerle iletişime geçmeden önce size tavsiyemiz bu numaraları yanınızda hazır bulundurmanızdır.