Elektrik Zammı

En son elektrik zammı ne zaman yapıldı ?

Elektrik fiyatlarına son güncelleme, Ocak 2021 tarihinde yapılmıştır. Bu zamdan sonra, 1 kWh vergi hariç elektrik fiyatı vergiler ve bedeller de dahil edildiğinde %0 oranında zam olmuştur. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'nun Ocak 2021 tarihinden itibaren geçerli ulusal elektrik tarifelerinde, mesken aboneleri için kWh başına tek zamanlı mesken elektrik fiyatı 0,7102 TL olmuştur. Daha detaylı bilgi için, elektrik fiyatları yazısına bakabilirsiniz.

Elektrik Zam Tarihleri

Elektrik fiyatları üç ayda bir EPDK tarafından güncellenmektedir. Yeni tarifeler Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarından itibaren geçerli olur. Bu tarihlerden önce elektrik fiyatındaki değişikliklerin açıklanması beklenmelidir. Türkiye'nin elektrik ihtiyacı her geçen yıl artmaktadır. Bu ihtiyaca yalnızca yerel kaynaklarla cevap verilememektedir.

Elektrik Fiyatlarını Belirleyen Etkenler

Elektrik enerjisi üretiminde kullanılan kaynakların büyük bir kısmı ithal edilmektedir; dolayısıyla elektrik fiyatları birçok unsurdan etkilenir. Bunlar elektrik üretim kaynak maliyetleri, mevsimsel etkenler ve döviz kurundaki değişimler olarak özetlenebilir.

• Mevsimsel değişimler: Türkiye'deki elektrik üretiminin %28'i hidroelektrik santrallerinde (HES) yapılmaktadır. Akarsu santrali ya da barajlı santrallerde üretilen elektriğn miktarı o yıl alınan yağışlarla yakından ilgilidir. Kuraklık durumunda düşen elektrik üretimi başka santraller tarafından ya da ithalat yoluyla telafi edilmeye çalışılır; ama tüm bu geçici çözümler fiyatların yükselmesine engellemez.
• Doğal gaz fiyatları: Elektrik fiyatlarının yükselmesindeki en önemli etkenlerden biridir. Türkiye'de elektrik, %42 oranında doğal gaz çevrim santrallerinde üretilir. Üretimin girdi maliyetini yaratan doğal gazın fiyatındaki artışın elektrik fiyatlarına da yansıması beklenir.
• Döviz kuru: Türkiye doğal gaz ve kömür bakımından elektrik üretimi için yeterli yerel kaynağa sahip değildir. Bu duruma bağlı olarak, doğal gazın çok büyük bir kısmı ve kömür ithal edilir. Kaynaklar satın alınırken döviz ile borçlanan üretici, satacağı elektriği TL cinsinden fiyatlandırılır. Döviz kurunda yaşanan değişiklikler üreticiyi borcunu ödeyememe riskine sokabilir. Bu durumda, zam yapılarak bu fark tüketiciye yansıtılır.

Elektrik Zamları Yıllara Göre

Son iki yılda sabit seyreden elektrik birim fiyatlarına son güncelleme Ocak 2021 tarihinde yapılmıştır. Aşağıdaki tabloda 2008 yılından beri yapılan elektrik zamları ve oranlarını bulabilirsiniz.

Elektrik Zam Oranları 2018

Elektrik faturasında sadece elektrik tüketimine ait bedeller yer almaz. Faturada, enerjinin üretildiği yerden tüketim noktasına ulaştırılmasına ait dağıtım bedeli de bulunur. Bu bedel, birim enerji bedelinde olduğu gibi, EPDK tarafından belirlenmektedir. Tüm birim bedelleri, o ay kWh cinsinden tüketilen enerji miktarıyla çarparak vergiler hariç ödenmesi gereken fatura tutarını bulabilirsiniz. Kısaca, herhangi birinde yaşananacak değişiklik, ödenecek toplam fatura tutarına yansır.

Elektrik faturasını oluşturan bir diğer kalem olan vergiler de elektrik zammından etkilenir. Vergiler enerji tutarı üzerinden belirli oranlarla hesaplandığından enerji birim bedelindeki artıştan etkilenir. Fatura yer alan Enerji Fonu (%1) , TRT Payı (%2) ve Elektrik (Belediye) Tüketim Vergisi (%5) vergilerin ilk üçünü oluşturur. Dördüncü ve son vergi ise tüm bedeller ve vergiler dahil edildikten sonra, elde edilen toplam tutardan yüzde 18 oranında alınan KDV'dir. Nisan 2018 zammıyla beraber, vergilerin tutarındaki oransal artış da hesaba katıldığından elektrik faturaları toplamda %12 artmıştır. 

Dağıtım Bedeli

Bölgede görevli dağıtım şirketi iletim hatlarından aldığı elektriği şehre dağıtmakla görevlidir. Yapılan altyapı yatırımları, işletme ve bakım giderleri karşılığında dağıtım bedeli alınmaktadır. 2018 Nisan ayından itibaren dağıtım bedeli 0,1266 TL olmuştur.

Elektrik Vergi, Pay ve Fonları

İlginizi çekebilir: Elektrik faturası hesaplama rehberi

Elektrik tüketim tutarı üzerinden dört farklı vergi alınmaktadır. Bunlar Enerji Fonu, TRT Payı, Elektrik Tüketim Vergisi (ETV) ve KDV'dir. Vergilerin oranları farklı mevzuatlar çerçevesindedir; oranların düzenlenmesinde EPDK'nın bir yetkisi yoktur. Tüketim tutarı üzerinden yüzde olarak alınan vergiler uzun yıllardır değişmemiştir; ancak hangi fiyat bileşeni üzerinden hesaplandıklarına göre verilen tutar değişebilir. Vergiler tüketim üzerinden hesaplandığı için birim fiyatlar arttıkça ödenen vergi tutarı da yükselecektir. Aşağıdaki mesken abone grubu için vergi oranlarıyla beraber bu oranların hangi tutar üzerinden alındığı gösterilmiştir.

Elektrik fiyat bileşenleri hakkında detaylı bilgi için elektrik vergi ve bedelleri yazısını okuyabilirsiniz.

Elektrik Zamlarından Kaçınmak

Elektrik zamlarından kaçınmak bölgesinde görevli perakende satış şirketinden elektrik alan bir tüketici (serbest olmayan tüketici) için mümkün değildir. Yalnızca serbest tüketiciler alternatif elektrik tedarikçileriyle yapacakları ikili anlaşmalarla devletin düzenlediği zamlardan kaçınabilirler. Anlaşma şartları tüketici ve tedarikçi tarafından belirlendiği için örneğin bir yıl için sabit fiyattan elektrik almak mümkün olabilmektedir.Öte yandan, serbest tüketicilere uygulanan indirim ve özel şartların sadece aktif enerji bedeli üzerine uygulanabildiği unutulmamalıdır. Serbest tüketiciler, EPDK tarafından belirlenen kayıp/kaçak, iletim ve dağıtım bedellerini ödemek zorundadır; yani birim enerji fiyatları sabit kalsa bile az önce belirtilen bedellerde yapılan değişiklikler serbest tüketicileri de ilgilendirir. Serbest tüketiciler ayrıca EPDK'nın belirlediği perakende satış hizmet bedelini ödemez.